De leukste 15 museums in Friesland

Friezen zijn trots op hun taal en geschiedenis. In de gloriedagen van Friesland was het twee keer zo groot. Door de jaren heen heeft de provincie en het volk heel wat meegemaakt: oorlogen, rampen en overwinningen. Maar ook de cultuur bloeide op en er zijn heel wat verhalen waar Friezen trots op zijn. Geen wonder dat je tientallen musea vindt in de noordelijke provincie. De vijftien leukste hebben we voor je op een rij gezet!

---

1. Eise Eisinga Planetarium in Franeker

Aan het plafond van zijn woonkamer bouwde Eise Eisinga tussen 1774 en 1781 het complete zonnestelsel na. Zijn prachtige grachtenhuis in Franeker, inclusief het levenswerk van Eise, bestaat nog steeds. En dat maakt dit bouwwerk oudste nog werkende planetarium ter wereld. Bijzonder is dat Eise Eisinga in de achttiende eeuw al een heel nauwkeurig bewegend model van het zonnestelsel wist te maken. Betreed je het museum, dan kijk je je ogen uit. Er is meer te zien dan alleen de planetariumkamer en het raderwerk. Het museum is het hele jaar geopend en zeker de moeite waard wanneer je tijd in Friesland doorbrengt.

---

2. Jopie Huisman Museum in Workum

Typisch Friese kunst, zie je in het Jopie Huisman Museum. Huisman was een Nederlandse meesterschilder die leefde tot het jaar 2000. Zijn liefde voor de natuur, de medemens en het onaanzienlijke waarde willen geven zie je vooral terug in zijn werken. Het Jopie Huisman Museum is een museum in Workum dat niet alleen werken van de kunstschilder exposeert, maar ook het levensverhaal van Jopie vertelt. Voor kinderen is er veel interactie, ze worden getest op hun creativiteit. Het museum is jaarrond geopend, wil je een rondleiding dan kun je dat minimaal twee weken van tevoren aangeven.

---

3. Spannend Wrakkenmuseum op Terschelling

‘Een prettig gestoord museum vol spannende verhalen’, zo omschrijft het Wrakkenmuseum op Terschelling zichzelf. Het Wrakkenmuseum herbergt schatten, groot en klein, gevonden op het strand of op de zeebodem van Terschelling. De museumeigenaar, Hille van Dieren, is ook wrakduiker. Sinds 1975 verzamelt hij al opgedoken inventarisstukken van de scheepswrakken rondom het eiland. Het museum ligt dus vol met bijzondere en fascinerende spullen, waarvan de oudste rariteiten zelfs stammen uit het jaar 1650. Dit museum is een aanrader voor jong en oud.

---

4. Afwisselend Fries Museum in Leeuwarden

Op elke dag van de week kun je verschillende exposities bekijken in het Fries Museum: van de Friese kunstcollectie tot tentoonstellingen over cultuur, speelfilms over natuur of bijzondere volkeren en alles wat je moet weten van een bijzondere werkplaats. Wat er te zien is, wisselt regelmatig. Het actuele programma kun je bekijken op de website van het Fries Museum. Het museum huist in het opvallende glazen gebouwd midden in de binnenstad van Leeuwarden.

---

5. Museum Belvédère: moderne kunst nabij Heerenveen

Eén van de mooiste Friese musea in moderne en hedendaagse kunst vind je in de bossen van Oranjewoud, vlakbij de stad Heerenveen. Museum Belvédère heeft wisselende exposities in moderne kunst, kleurrijke creaties en prachtige fotografie. Het gebouw op zich is al een plaatje om naar te kijken, evenals de omgeving. Wie dit museum bezoekt moet zeker een wandeling door de omgeving maken. Want het landgoed Oranjewoud bestaat uit water, weiland, een prachtig bos en een bijzondere uitkijktoren. De combinatie van sfeer, inhoud en omgeving is juist van Museum Belvédère zo bijzonder maakt.

---

6. Fries Scheepvaart Museum van Sneek

Wie alles wil weten over de Friese scheepvaart en de geschiedenis ervan, maar ook het verhaal van de prachtige stad Sneek wil leren kennen, moet naar het Fries Scheepvaart museum. Sneek staat bekend om Skûtsjesilen en de Sneekweek, onderwerpen die hier vertegenwoordigd worden. Maar het museum biedt veel meer: je leert hier over de Friese zeemacht, de Elfstedentocht, de bekende Sneker Waterpoort en alle verhalen en gebruiken van vroeger. Je vindt de nodige attributen die men aan boord gebruikte, zoals een indrukwekkende zilvercollectie. Ouders kunnen in het museumcafé even napraten, terwijl de kinderen zelf de geschiedenis ontdekken in het Kindermuseum.

---

7. Nog werkend Ir. D.F. Woudagemaal bij Lemmer

Voorbij Lemmer zie je aan de kust een grote schoorsteen, zodra je die ziet weet je dat je het Ir. D.F. Woudagemaal nadert. De kathedraal van stoom werd in 1920 geopend en is het grootste, nog werkende stoomgemaal van Nederland. Wanneer het water in Friesland te hoog staat, worden de ketels opgestookt, is het gemaal gehuld in stoom en beginnen de pompen te werken. Vier miljoen liter water pompt het gemaal per seconde het IJsselmeer in. In de expositieruimte leer je alles over water, techniek en de geschiedenis van het gemaal. De rondleider neemt je mee het oude gemaal in en vertelt vol passie het verhaal van deze bijzondere plek bij Lemmer. Het gemaal is het hele jaar door geopend, maar wil je het in actie meemaken dan moet je even de kalender op de website in de gaten houden.

---

8. Levendig Fries Verzetsmuseum in Leeuwarden

In het Fries Verzetsmuseum beleef je de Tweede Wereldoorlog in Friesland door de verhalen van Friese inwoners en verzetshelden. Om de herinnering aan de holocaust levend te houden is een expositie opgezet met beelden, verhalen, attributen en veel interactie. Dat maakt het ook interessant voor kinderen en jongeren: door zelf te ontdekken en doen leeft het thema zoveel meer. En dat is nodig om een groep die zo ver afstaat van de gebeurtenissen tussen 1940 en 1945 te doen beseffen wat er is gebeurt. Het Fries Verzetsmuseum is gehuisvest in het Fries Museum te Leeuwarden.

---

9. Museum Joure: koffie en klokken

Joure is de thuisbasis van Nederlands geliefde koffiemerk Douwe Egberts. En ook van het vakmanschap van de Friese klokkenmakers. Twee thema’s die ver uit elkaar liggen, maar in Museum Joure toch in één geheel verteld worden. De geschiedenis van de familie Egberts en de groei van hun koffie imperium wordt haarfijn uitgelegd in Museum Joure. De techniek van het klokkenmaken komt hier ook aan bod. Museum Joure is een doe- en maakmuseum, waar je zelf beleefd hoe techniek in elkaar zit. En ondertussen kun je genieten van heerlijk koffie of een fijn kopje thee. Een verrassend leuk museum dat centraal in Friesland ligt.

---

10. Kazemattenmuseum in Kornwerderzand

Bij de bouw van de afsluitdijk in de jaren ‘20, wordt door de regering besloten dat er extra bescherming voor de dijk moet komen voor het geval er oorlog uitbreekt. Niet wetende dat twintig jaar later deze bescherming, de kazematten, een belangrijke rol gaan spelen in de Tweede Wereldoorlog. Een paar kilometers uit de kust bij Kornwerderzand worden de Kazematten gebouwd. En het is de enige plek in Europa waar de Duitse Blitzkrieg vastliep in de begindagen van de oorlog. Door de beschutte en strategische opstelling van het bouwwerk lukt het 225 Nederlandse soldaten om zo’n 17.000 Duitsers tegen te houden. Het Kazemattenmuseum vertelt over de trots van deze gebeurtenis.

---

11. Avontuurlijk Kameleondorp in Terherne

In het Kameleondorp stap je de avonturen in die de ondeugende tweelingbroers Hielke en Sietse samen beleven. Het dorp is één groot feest voor kinderen. Op avontuur en spelen op het eiland, alles leren over de boeken en de belevenissen van de tweeling in de Kameleon-boerderij en lekker varen en polsstokspringen over het water. Hoe levendig het wordt, ligt geheel aan je eigen lef. Zet hem op! Kijk voordat je Kameleondorp wilt bezoeken even op de website. Het museum is geopend in de zomermaanden, maar op dagen dat het slecht weer is, sluit het eiland. Misschien is het beter om je bezoek een dag of twee op te schuiven.

---

12. Museum It Fiskershuske Moddergat

Het plaatsje Moddergat werd in 1883 totaal verrast door een nare storm die bijna de hele vloot in één keer weg spoelde. Er kwamen 83 mannen en en jongen om op zee door de hoge golven, slechts één visser overleefde de ramp. Ook op het land zijn veel huizen en boerderijen compleet weggevaagd. Het Museum It Fiskershuske vertelt alles over de geschiedenis van Moddergat, de mooie en verschrikkelijke dingen van die tijd. Van maandag tot en met zaterdag van februari tot en met oktober leer je over één van de grootste rampen van Friesland en de kustvisserij in de provincie.

---

13. Beleef het Friese Museumdorp in Allingawier

Een kleinschalig openluchtmuseum vol originele verhalen, Friese cultuur en alles wat je moet weten over het ontstaan van terpdorpen. Dat is wat je mag verwachten van het Friese Museumdorp in Allingawier. Het museumdorp is ingericht op het uiterlijk van terpdorpen rond het jaar 1700. Beleef de ambachten (schilders, bakkers en de lokale smid) die destijds werden uitgevoerd, verkleed je in de kloffies van die tijd en waan je driehonderd jaar terug in de tijd. Vooral bij mooi weer is dit museum in Allingawier, vlak onder de afsluitdijk, een leerzaam en gezellig dagje uit met het hele gezin. In de wintermaanden sluit het museum, maar tussen maart en oktober ben je er van harte welkom.

---

14. Mysterieuze Mummiekelder van Wiuwert

‘Wie de mummies van Wiuwert nooit gezien heeft, zou eigenlijk niet op vakantie buiten Nederland mogen’, zo sprak eens een docent die zijn leerlingen rondleidde door de Mummiekelder in het dorpje Wiuwert. Het verhaal van de eeuwenoude mummies van Wiuwert is nog steeds een mysterie. Wetenschappers staan voor een raadsel hoe het kan dat de lichamen in deze adellijke grafkelder al vanaf 1609 goed bewaard blijven. De grafkelder herbergt als het ware het best bewaarde geheim van Wiuwert. Van april tot en met oktober worden in de kelder van de Hervormde kerk in Wiuwert rondleidingen gegeven voor drie euro per persoon.

---

15. Blokhuispoort Leeuwarden: rijk aan geschiedenis

In het voormalige Huis van Bewaring dat al sinds 1499 in de binnenstad van Leeuwarden prijkt, kun je tegenwoordig de geschiedenis van de Blokhuispoort beleven. De Blokhuispoort is het intrigerende decor van moeizame onderhandelingen van stadhouders, bizarre ontsnappingen en militaire opstootjes. 2007 Is het laatste jaar dat er gevangenen zitten in dit imposante gebouw. Sindsdien doet de Blokhuispoort dienst als verzamelplaats van kunst, cultuur, bedrijven en museum. Oude bewaarders geven er rondleidingen. Hangend aan hun lippen, hoor je de verhalen aan die deze plek zo bijzonder maken.

---

---