Kun je een hypotheek overnemen na een scheiding?

Het is prachtig als paden samenkomen. Je wordt verliefd, krijgt verkering, gaat trouwen en besluit om samen een huis te kopen om daar tot ‘het einde der tijden’ samen van te genieten. En dan gebeurt het: de wegen die ooit samenkwamen gaan scheiden. Omdat de koek op is. Er een ander in het spel is. Of om wat voor reden dan ook. Dat op zich is vaak al heel vervelend, maar nog vervelender is het wanneer je samen een koopwoning hebt. Er komt namelijk nogal wat kijken bij een scheiding waar een koopwoning mee gemoeid is. In veel gevallen wordt het huis verkocht en zoeken beiden een ander onderkomen. Maar wat als je nu in je eigen stulpje wilt blijven wonen? Hoe zit het dan met de hypotheek? Kun je die zonder meer overnemen en zo ja, wat komt er dan allemaal bij kijken? We zochten het voor je uit en delen onze bevindingen met je in onderstaand artikel.

Elk einde is een nieuw begin

Onder het mom van “een glas is halfvol of halfleeg” zullen we maar stellen dat elk einde een nieuw begin betekent. Ja, een scheiding is reuze vervelend. Los van de emotionele perikelen zitten er ook financiële consequenties aan vast. In ons artikel over de kosten van een scheiding schreven we al dat een boel mensen deze les op harde wijze moet leren: 1 op de 3 huwelijken eindigt vandaag de dag in een (v)echtscheiding. Maar dat einde zorgt automatisch voor een afgesloten hoofdstuk in het boek dat je leven heet. Je kunt weer vooruit kijken. Weer gelukkig worden. Misschien wel opnieuw verliefd worden. En je hart aan een nieuw persoon verpanden. Daarom hoeft niet elke scheiding alleen maar door negativiteit omgeven te worden. Het biedt nieuwe kansen. Zoals bijvoorbeeld het overnemen van de hypotheek na je scheiding zodat je in je eigen vertrouwde omgeving aan de toekomst kunt gaan bouwen. Voordat het zover is zul je echter een aantal stappen moeten ondernemen. We hebben ze voor je op een rijtje gezet.

Stap 1: De waarde van je woning bepalen

Mocht het je nog onduidelijk zijn: ja, het is in sommige gevallen mogelijk om de hypotheek over te nemen na een scheiding. De eerste stap daarbij is de waarde van je woning bepalen. Beide partners zijn namelijk hoofdelijk aansprakelijk voor de schuld en rentebetaling van de hypotheek. Als je de hypotheek wilt overnemen na je scheiding zal je je ex-partner uit moeten kopen. Om dat te kunnen doen moet je natuurlijk eerst weten hoeveel je woning op dat moment precies waard is. De waarde van je woning wordt bepaald door een taxateur of makelaar. Deze bepaalt wat de waarde is van je woning als je hem op dat moment zou verkopen. Het bedrag dat uit de taxatie komt rollen bepaalt of de ex-partner jou geld verschuldigd is of vice versa. Er zijn namelijk twee uitkomsten mogelijk als het om de taxatie van je woning gaat: je hebt een overwaarde of onderwaarde op je woning.

Stap 2: Verdeling van de waarde van de woning

Toen je ging trouwen dacht je misschien dat het niet zo’n vaart zou lopen, maar nu de scheiding een feit is ben je óf heel blij óf heel ongelukkig. We doelen in dit geval op de afspraken die je onderling hebt gemaakt omtrent de bezittingen. Voor 1 januari 2018 was het relatief simpel. Je trouwde in gemeenschap van goederen of er werden huwelijkse voorwaarden opgesteld. Vooral wanneer er vermogen in het spel is, zijn huwelijkse voorwaarden een goede stok achter de deur om je eigen opgebouwde vermogen niet te verliezen bij een echtscheiding. Sinds 1 januari 2018 trouw of registreer je automatisch in beperkte gemeenschap van goederen. Dit heeft consequenties aangaande de waardeverdeling van de woning. Ben je bijvoorbeeld in gemeenschap van goederen getrouwd? Dan is de helft van de onder- of overwaarde voor jouw rekening. Ben je in beperkte gemeenschap van goederen getrouwd of onder huwelijkse voorwaarden? Dan ligt de situatie alweer iets gecompliceerder. Stel dat de woning in eerste instantie van jou was, maar dat er waarde is toegevoegd aan de woning ten tijden van jullie huwelijk (bijvoorbeeld door het aanbrengen van een dakkapel, isolatie of andere duurzame investeringen), dan kan het zijn dat de over- of onderwaarde niet meer alleen voor jouw rekening is, maar dat het bij jullie gezamenlijke vermogen hoort. Dit is helemaal afhankelijk van de afspraken die jullie onderling gemaakt hebben en deze bepalen dus hoe de waarde van de woning onderling verdeeld wordt.

Stap 3: Je ex-partner uitkopen

Nadat bepaalt is hoe de waardeverdeling van de woning precies in elkaar steekt is het tijd voor de laatste stap: je koopt je partner uit. Alhoewel je al snel vermoedt dat jij in dat geval geld aan je ex-partner moet geven hoeft dit niet altijd het geval te zijn. Dit heeft te maken met de waarde van de woning. Is er sprake van overwaarde en ben je in gemeenschap van goederen getrouwd? Dan zal jij inderdaad geld aan je ex-partner moeten geven om de hypotheek op jouw naam te krijgen. De helft van de overwaarde om precies te zijn. Is er echter sprake van onderwaarde dan is je ex-partner jou geld verschuldigd. Jij blijft tenslotte met een woning zitten die minder oplevert dan je ervoor betaald hebt. Hoe dit precies in elkaar steekt is voor een groot deel afhankelijk van de afspraken die zijn gemaakt voorafgaande aan het huwelijk.

Niet zo simpel als het lijkt

Het is allemaal niet zo simpel als we het hierboven doen lijken. We hebben namelijk niet het emotionele aspect meegewogen in dit artikel. En ook niet de bureaucratische rompslomp waar je mee te maken krijgt bij het overnemen van een hypotheek. Want ja, het is mogelijk om in een aantal ‘simpele’ stappen de hypotheek over te nemen na een echtscheiding, maar wat als de ex-partner je dwars wilt zitten omdat je hem of haar (volgens eigen zeggen wellicht) tot op het bot emotioneel beschadigd hebt? Of als de hypotheekverstrekker niet mee wilt werken aan je verzoek? En heb je überhaupt wel duizenden euro’s om je ex uit te kopen? Stel dat je openstaande hypotheek zo’n 120.000 euro omvat en je woning wordt getaxeerd op 200.000 euro. Dan is de overwaarde 80.000 euro en zul je je ex-partner dus 40.000 euro moeten betalen om de hypotheek over te kunnen nemen. Als je op goede voet met je ex bent kun je zoeken naar mogelijkheden als je zelf niet over het benodigde bedrag beschikt, maar als je in een echte vechtscheiding bent beland zal je ex-partner niet bepaald open staan voor verzoeken vanuit jouw kant.

Het advies is dan ook om ten alle tijden met een hypotheekadviseur om de tafel te gaan zitten als je de hypotheek wilt overnemen na een scheiding. Misschien kun je bijvoorbeeld je hypotheek verhogen en zodoende in je woning blijven wonen én je ex het deel betalen van het huis waar hij of zij recht op heeft. Of wellicht kun je tegen een gunstigere rente lenen dan toen jullie de hypotheek samen afsloten. Een hypotheekadviseur kan je prima informeren over de mogelijkheden die je hebt in jouw persoonlijke situatie. Dit zou dus eigenlijk altijd de allereerste stap moeten zijn in het hele proces. Los van de waardebepaling en de waardeverdeling uiteraard, want die bepalen ten alle tijden hoe je er financieel voor staat.

De allerlaatste stap in het hele proces is overigens altijd hetzelfde: een bezoekje aan de notaris. Net als bij het kopen van een huis zal de notaris de zaken zwart op wit zetten zodat het officieel is. De notaris maakt de akte van verdeling waarin staat opgetekend dat het gezamenlijke bezit van de woning ongedaan gemaakt wordt en jij de woning vervolgens alleen op je naam krijgt. Houd er dus rekening mee dat je bij het overnemen van de hypotheek altijd te maken krijgt met notariskosten. Daar staat dan wel weer tegenover dat je fijn in je eigen huis kunt blijven wonen en geen kosten hebt aan een verhuizing en ook geen overdrachtsbelasting betaalt. Het één heft het andere dus misschien op en bekijk het van de zonnige kant: dit einde is jouw nieuwe begin!

Dit artikel is geschreven door Tony Wassenaar

In 2018 gooide Tony het roer om. Hij leverde de sleutels van zijn appartement in Rotterdam in, verkocht al z’n overbodige spullen en vertrok met zijn omgebouwde Volkswagen camperbus om als digitale nomade de wereld te ontdekken. Sindsdien schrijft hij onderweg artikelen voor onder andere Dik.nl.